Երաժշտական ստեղծագործության բնավորությունը
Բովանդակություն
Երաժշտությունը, որպես ժամանակի մեջ հնչյունների և լռության միախառնման վերջնական արդյունք, փոխանցում է այն գրողի հուզական մթնոլորտը, այն գրողի նուրբ զգացմունքները։
Որոշ գիտնականների աշխատությունների համաձայն՝ երաժշտությունն ունի մարդու ինչպես հոգեբանական, այնպես էլ ֆիզիկական վիճակի վրա ազդելու հատկություն։ Բնականաբար, նման երաժշտական ստեղծագործությունն ունի իր ուրույն բնավորությունը՝ նպատակաուղղված կամ անգիտակցաբար դրված ստեղծագործողի կողմից։
Երաժշտության բնույթի որոշում տեմպով և ձայնով:
Ռուս երաժիշտ և կրթական հոգեբան Վ.Ի. Պետրուշինի ստեղծագործություններից կարելի է առանձնացնել ստեղծագործության մեջ երաժշտական բնույթի հետևյալ հիմնական սկզբունքները.
- Փոքր ստեղնաշարի ձայնը և դանդաղ տեմպը փոխանցում են տխրության զգացմունքները: Նման երաժշտական ստեղծագործությունը կարելի է բնութագրել որպես տխուր, վիշտ և հուսահատություն փոխանցող, իր մեջ ափսոսանք կրող անդառնալի պայծառ անցյալի մասին։
- Հիմնական ձայնը և դանդաղ տեմպը փոխանցում են խաղաղության և գոհունակության վիճակ: Երաժշտական ստեղծագործության բնավորությունն այս դեպքում մարմնավորում է հանգստություն, մտորում և հավասարակշռություն։
- Փոքր ստեղնաշարի ձայնը և արագ տեմպը հուշում են զայրույթի հույզեր: Երաժշտության կերպարը կարելի է բնութագրել որպես կրքոտ, հուզված, ինտենսիվ դրամատիկ:
- Հիմնական երանգավորումը և արագ տեմպը, անկասկած, հաղորդում են ուրախության զգացողություններ, որոնք մատնանշվում են լավատես և կյանքը հաստատող, կենսուրախ և ուրախ կերպարով:
Հարկ է ընդգծել, որ երաժշտության մեջ արտահայտչականության այնպիսի տարրեր, ինչպիսիք են ռիթմը, դինամիկան, տեմբրը և ներդաշնակության միջոցները, շատ կարևոր են զգացմունքներից որևէ մեկի արտացոլման համար. Դրանցից մեծապես կախված է ստեղծագործության մեջ երաժշտական բնույթի փոխանցման պայծառությունը։ Եթե դուք փորձարկում եք կատարում և նույն մեղեդին նվագում եք մաժոր կամ փոքր ձայնով, արագ կամ դանդաղ տեմպով, ապա մեղեդին բոլորովին այլ էմոցիաներ կհաղորդի և, համապատասխանաբար, կփոխվի երաժշտական ստեղծագործության ընդհանուր բնույթը։
Երաժշտական ստեղծագործության բնույթի և լսողի խառնվածքի փոխհարաբերությունները:
Եթե համեմատենք դասական կոմպոզիտորների ստեղծագործությունները ժամանակակից վարպետների ստեղծագործությունների հետ, ապա կարող ենք նկատել երաժշտական երանգավորման զարգացման որոշակի միտում: Այն դառնում է ավելի ու ավելի բարդ ու բազմակողմանի, բայց էմոցիոնալ ֆոնն ու բնավորությունը էապես չեն փոխվում։ Հետեւաբար երաժշտական ստեղծագործության բնույթը ժամանակի ընթացքում չփոխվող հաստատուն է։ 2-3 դար առաջ գրված ստեղծագործությունները ունկնդրի վրա նույն ազդեցությունն են թողնում, ինչ իրենց ժամանակակիցների շրջանում ժողովրդականության շրջանում։
Բացահայտվել է, որ մարդն ընտրում է երաժշտություն լսելու համար ոչ միայն իր տրամադրությունից ելնելով, այլ անգիտակցաբար հաշվի առնելով իր խառնվածքը։
- Մելանխոլիկ – դանդաղ փոքր երաժշտություն, հույզեր – տխրություն:
- Խոլերիկ – աննշան, արագ երաժշտություն – հույզեր – զայրույթ:
- Ֆլեգմատիկ – դանդաղ մաժոր երաժշտություն – զգացմունք – հանգիստ:
- Սանգվին – հիմնական բանալի, արագ երաժշտություն – զգացմունք – ուրախություն:
Բացարձակապես բոլոր երաժշտական գործերն ունեն իրենց բնավորությունն ու խառնվածքը։ Դրանք ի սկզբանե դրվել են հեղինակի կողմից՝ ստեղծման պահին առաջնորդվելով զգացմունքներով և հույզերով: Այնուամենայնիվ, ունկնդիրը չի կարող միշտ վերծանել այն, ինչ ուզում էր փոխանցել հեղինակը, քանի որ ընկալումը սուբյեկտիվ է և անցնում է լսողի սենսացիաների և հույզերի պրիզմայով` ելնելով նրա անձնական խառնվածքից:
Ի դեպ, Ձեզ հետաքրքրու՞մ է իմանալ, թե ինչպես և ի՞նչ միջոցներով ու բառերով են կոմպոզիտորները երաժշտական տեքստում փորձում կատարողներին փոխանցել իրենց ստեղծագործությունների նպատակային բնույթը։ Կարդացեք կարճ հոդված և ներբեռնեք երաժշտական կերպարների աղյուսակներ: